SỞ Y TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRUNG TÂM TRUYỀN THÔNG – GIÁO DỤC SỨC KHỎE

–{—

BỆNH TAY CHÂN MIỆNG

1. Bệnh Tay chân miệng (TCM) là gì và lây lan như thế nào?

• Bệnh TCM là bệnh truyền nhiễm do vi rút đường ruột gây nên. Bệnh nguy hiểm vì chưa có vắc-xin phòng bệnh.
• Bệnh lây từ người bệnh sang người lành khi tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết mũi họng khi ho, hắt hơi; dịch bóng nước khi vỡ qua đường phân - miệng.
• Bệnh có thể gây biến chứng hoặc tử vong nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi đặc biệt là trẻ sống trong vùng có dịch.

2. Dấu hiệu thường gặp của bệnh TCM?

• Sốt.
• Đau họng.
• Nổi bóng nước thường thấy ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, đầu gối và miệng. Khi bóng nước ở miệng vỡ ra làm cho trẻ đau miệng nên bỏ ăn, bỏ bú.
• Khó ngủ, quấy khóc hoặc ngủ hay giật mình.
• Đa số người mắc bệnh TCM có thể tự khỏi trong vòng 10 ngày và có thể được điều trị, chăm sóc tại nhà để hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện TRỪ một số trường hợp bệnh có biến chứng cần được điều trị tại bệnh viện.

3. Bệnh TCM có những biến chứng nào?

• Viêm não.
• Viêm màng não.
• Viêm cơ tim.
• Phù phổi cấp.

4. Người bệnh cần nhập viện khi có những dấu hiệu nào?

• Sốt trên 39^oC hay sốt trên 2 ngày.
• Ói nhiều.
• Run chi, bứt rứt, lừ đừ, ngủ hay giật mình chới với, hốt hoảng.
• Thở bất thường, chân tay lạnh, mạch nhanh.
• Yếu liệt tay hoặc chân.

5. Làm sao để phòng ngừa bệnh?

• Rửa tay thường xuyên với nước sạch và xà phòng: trước và sau khi chăm sóc, tiếp xúc với người bệnh; sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ; sau khi đi vệ sinh; trước khi cho trẻ ăn; trước khi bế ẵm trẻ; khi chế biến thức ăn; sau khi che miệng khi ho, hắt hơi.
• Thông thoáng nơi ở, nơi vui chơi của trẻ, nơi làm việc; lau chùi bề mặt sàn nhà, bàn/ghế, dụng cụ học tập; rửa sạch các vật dụng, đồ chơi của trẻ hàng ngày bằng nước sạch, xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
• Hạn chế: đi vào chỗ đông người, vào khu vực có dịch và tiếp xúc với người bệnh. Nếu tiếp xúc phải đeo khẩu trang.
• Ăn đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức khỏe. Ăn chín, uống chín.

6. Chăm sóc tại nhà và phòng lây bệnh TCM cho cộng đồng như thế nào?

• Cho trẻ nghỉ học và cách ly tại nhà 10 ngày. Nằm nơi thoáng mát.
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người xung quanh.
• Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khăn vải, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn.
• Không dùng chung các đồ dùng và rửa sạch các vật dụng, đồ chơi...
• Chất thải, phân của trẻ phải được xử lý và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
• Rửa tay; vệ sinh thân thể, răng, miệng. Cắt ngắn móng tay để không gãi làm vỡ bóng nước.
• Ăn đủ chất, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, ăn thành nhiều bữa.
• Theo dõi nhiệt độ, phát hiện những dấu hiệu bệnh nặng cần nhâp viện.
• Thực hiện theo đơn thuốc và tái khám theo lời dặn của bác sỹ.

7. Nếu nhập viện cần làm gì để phòng lây nhiễm chéo?

• Người bệnh, người chăm sóc, người thăm bệnh cần đeo khẩu trang.
• Rửa tay thường xuyên.
• Người bệnh, người chăm sóc không đi qua các phòng bệnh khác.
• Thông thoáng phòng bệnh.
• Không sử dụng chung các vật dụng của những người bệnh khác.
• Chất thải của người bệnh phải bỏ đúng nơi quy định.

SỞ Y TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

TRUNG TÂM TRUYỀN THÔNG – GIÁO DỤC SỨC KHỎE

–{—

BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE

 1. Sốt Xuất Huyết Dengue (SXH) Là Gì Và Lây Lan Như Thế Nào?

• SXH Dengue là bệnh truyền nhiễm do muỗi vằn truyền vi rút từ người bệnh sang người lành khi muỗi đốt.
• Bệnh nguy hiểm vì chưa có vắc-xin phòng bệnh.
• Tất cả mọi người đều có thể mắc bệnh, đặt biệt những người đang sống trong vùng dịch.

2. Dấu Hiệu Thường Gặp Của Bệnh?

• Sốt cao đột ngột, liên tục 2 ngày trở lên và không giảm khi uống thuốc hạ nhiệt.
• Xuất huyết (từ ngày thứ 2, 3 trở đi): có dạng chấm, mảng xuất huyết dưới da; chảy máu chân răng, mũi; nôn hoặc tiêu, tiểu ra máu, phụ nữ bị hành kinh sớm hoặc nhiều.
• Người mệt mỏi.
• Đau: đầu, sau hốc mắt, bụng, cơ, khớp.
• Đa số người mắc bệnh SXH sẽ tự khỏi trong khoảng 10 ngày và có thể được điều trị, chăm sóc tại nhà để hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện TRỪ một số trường hợp có biến chứng cần được điều trị tại bệnh viện.

3. Bệnh SXH Có Những Biến Chứng Nào?

• Sốc (trụy tim mạch).
• Xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết não.
• Viêm gan, suy gan.
• Viêm não, viêm cơ tim.

4. Người Bệnh Cần Nhập Viện Khi Có Những Đấu Hiệu Nào?

• Người bệnh bứt rứt, vật vã, da lạnh, vã mồ hôi, tím tái.
• Chảy máu mũi, chân răng hoặc chảy máu đường tiêu hóa… bất thường.
• Ói nhiều, đau bụng nhiều.

5. Làm Sao Phòng Ngừa Bệnh?

• Không cho muỗi ở: dọn dẹp nhà cư gọn gàng, thông thoáng.
• Không cho muỗi đẻ trứng: đậy kín dụng cụ chứa nước; không để đọng nước ở máng xối, công trình xây dựng; tiêu hủy các vật phế thải đọng nước.
• Không có lăng quăng: Nuôi cá bảy màu trong các bể nước, lu vại; vệ sinh dụng cụ chứa nước; thay ly nước cúng, bình bông; bỏ muối vào chén nước ở chân chạn.
• Không cho muỗi đốt: ngủ mùng; mặc quần áo dài tay; thoa kem chống muỗi.
• Không cho muỗi tồn tại: phun thuốc, dùng nhang diệt muỗi; tẩm màn bằng hóa chất; vợt diệt muỗi…

6. Chăm Sóc Tại Nhà Và Phòng Lây Bệnh Cho Cộng Đồng Như Thế Nào?

• Nằm nghỉ trong phòng thoáng mát từ 7 – 10 ngày. Ngủ màn.
• Theo dõi nhiệt độ thường xuyên, chườm mát cơ thể.
• Theo dõi sát người bệnh đặc biệt từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 để phát hiện dấu hiệu bệnh nặng.
• Uống nhiều nước (Oresol, nước đun sôi để nguội, nước trái cây nhưng không dùng loại có màu đỏ, đen để theo dõi tránh nhầm với xuất huyết đường tiêu hóa, đường tiểu).
• Ăn đủ chất, ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, ăn thành nhiều bữa.
• Thực hiện theo đơn thuốc và tái khám theo lời dặn của bác sỹ.

7. Nếu Nhập Viện Cần Làm Gì Để Phòng Lây Nhiễm Chéo?

• Người bệnh, người chăm sóc không đi qua các phòng bệnh khác.
• Thông thoáng phòng bệnh.
• Không sử dụng chung các vật dụng của những người bệnh khác.
• Người bệnh, người chăm sóc, người thăm bệnh cần đeo khẩu trang, rửa tay để tránh lây bệnh khác qua đường hô hấp hay chạm vào các dịch tiết của người bệnh khác.